De zin en onzin van refresh rates (Hertz)

Het aantal Hertz, ook wel de refresh rate van een tv genoemd, wordt steeds vaker als unique selling point gebruikt door fabrikanten, maar is het ook iets waar je echt naar moet kijken of kun je het beter links laten liggen? In dit artikel vind je een korte uitleg over refresh rates en de marketing van fabrikanten om jou te winnen voor hun modellen.

Wat is de refresh rate?

Het aantal Hertz dat in de specificaties van een tv staat geeft aan hoe vaak het beeld op je tv per seconde vernieuwd wordt. Een tv met 100Hz geeft dus 100 beeldjes per seconde weer. De toegevoegde waarde van een hoger aantal beelden per seconde is dat het beeld (in de meeste gevallen) vloeiender ogend loopt en dus voor sommige kijkers (het is een kwestie van smaak) comfortabeler te bekijken is. Daarbij zorgt een hogere refresh rate er vaak voor dat motion-blur (het uitsmeren van beelden en details bij bewegingen) gedeeltelijk opgevangen wordt. Toch is het tegenwoordig meer een marketingstunt dan een belangrijke specificatie.

Gebruik van Hertz en frame rates

Het verschil tussen een 50Hz en een 100Hz lcd tv is redelijk goed te zien bij sportwedstrijden of bij programma’s waarbij veel vormgeving in beeld te zien is. Dit was een belangrijk aspect bij de eerste generaties lcd tv’s. Tegenwoordig zijn bijna alle middenklasse en high-end modellen voorzien van een refresh rate van minimaal 100Hz. Dit is voldoende om een beeld vloeiend weer te geven. Toch geven fabrikanten tegenwoordig refresh rates aan variërend van 100Hz tot 1.200Hz. Is het verschil te zien en is de ene tv dan ook 12 keer beter dan de andere tv? Het antwoord hierop is in principe nee.

Ten eerste is het signaal dat binnenkomt op je tv in 90 procent van de gevallen 50Hz. Wanneer de tv zelf een hogere refresh rate heeft worden er dus extra beelden bij verzonnen om aan de bijvoorbeeld 100 beeldjes per seconde te komen. Tussen elke twee beeldjes maakt de tv dan een beeld aan dat een soort van combinatie van de twee beelden is. Deze extra beeldjes moeten vervolgens zorgen voor een vloeiender beeld. Bij 100Hz is dit zeker te merken maar hoe hoger we gaan hoe kleiner het verschil is. Daarbij heeft een refresh rate van bijvoorbeeld 400Hz ook zijn nadelen. De tv verzint er zelf namelijk 350 beelden bij waardoor de kans op fouten in deze beelden (denk aan ruis en artefacten) alsmaar groter wordt. Daarbij kan het toevoegen van al deze beeldjes soms zorgen voor een zogenaamde homevideo of soap look wat voor veel mensen een afknapper is, met name voor de echte filmfans. Een hogere refresh rate kan dus zeker ook nadelen hebben.

Daarbij gebruiken steeds meer fabrikanten het aantal Hertz op een andere manier dan de simpele refresh rate. Tegenwoordig kan namelijk ook het backlight van een lcd tv gebruikt worden om de waarneembare refresh rate te beïnvloeden en ook gebruiken fabrikanten verschillende signaalverwerkingstechnieken die het eindresultaat van refresh rates verbeteren maar de daadwerkelijke framerates niet beïnvloeden. De getallen die vervolgens in de specs of op de doos verschijnen hebben dus vaak niet eens meer iets te maken met de daadwerkelijke refresh rates.

Links laten liggen

Alles bij elkaar genomen is het aantal Hertz van een tv een aspect dat je tegenwoordig beter links kunt laten liggen. Het is nagenoeg onmogelijk om twee verschillende tv’s met elkaar te vergelijken wat betreft de refresh rate aangezien de totstandkoming ervan voor 90 procent onduidelijk is. Fabrikanten proberen de aantallen zo ver mogelijk op te schroeven zodat jij als consument voor dat model met die hoge refresh rate gaat. Trap hier dus niet zomaar in. Ben je wel fan van hogere refresh rates (door diverse technieken die fabrikanten gebruiken) wat een homevideo-effect kan veroorzaken maar wat wel motion-blur wegneemt, dan kun je kijken naar deze specificatie maar vergelijk is zeer lastig.